Drie jaar verkering, vijfenzestig jaar getrouwd. Achtenzestig jaar samen; een leven lang elkaars hand vasthouden.
Toen mevrouw ernstig ziek werd, wisten ze dat het einde naderde van hun verbondenheid en dat was onverkropbaar. Mevrouw zat in een euthanasietraject. Maar wat haar het meest verdriet deed, was het idee dat haar man straks alleen zou achterblijven.
Meneer had de huisarts ook om euthanasie gevraagd, maar hij was gezond en kwam niet in aanmerking daarvoor.
Inmiddels was mevrouw terminaal en hun moment van ‘gescheiden worden’ hing als een zwaard van Damocles boven hun hoofden.
Tot meneer op een dag buikpijn kreeg en voor onderzoek naar het ziekenhuis ging. De arts vertelde hem de uitslag: u bent niet meer te genezen.
Meneer stond op, keek de arts aan, gaf hem een hand en zei:
“U had me geen beter bericht kunnen brengen.” De arts in opperste staat van verbazing achterlatend. Zijn eerdere wens om een euthanasieverklaring te krijgen werd nu wél ingewilligd.
Meneer en mevrouw wilden tegelijk sterven. Dus twee artsen kwamen, zodat ze op hetzelfde moment euthanasie konden krijgen; niemand hoefde de ander te missen, niet één seconde.
In hun vertrouwde ledikant, waarin ze meer dan vijftig jaar samen hadden geslapen, lagen ze hand in hand, in de kleding van hun 65-jarige bruiloft. En terwijl ze elkaar nog een keer diep in de ogen keken, lieten ze tegelijk het leven los.
Wij mochten hun afscheid verzorgen. Vanaf het moment dat we hun verhaal hoorden, wisten we dat dit een bijzonder afscheid moest worden dat rechtdeed aan hun verbondenheid.
Ze bleven hand in hand in hun bed liggen tot de dag van de uitvaart. En wat ons diep raakte: de handen die in elkaar gestrengeld waren, bleven bijna warm en mooi van kleur. Alsof zelfs de dood hun verbondenheid niet kon aantasten.
Pas toen ze ieder in hun eigen kist werden gelegd, moesten ze worden gescheiden. De wet laat niet toe dat twee mensen samen in één kist worden begraven of gecremeerd.
Hoe vanzelfsprekend dat in dit geval ook had gevoeld.
Tijdens de dag van het afscheid stond hun liefde centraal. In alles klonk het samenzijn door. Voor hun dochter en de kleinkinderen was het verdriet groot, het verlies van beide ouders, liefdevolle opa en oma tegelijk. Maar ook troostrijk, mooier had het voor hen niet kunnen gaan.
Het was een eer om dit te mogen begeleiden. Want soms vertelt één afscheid alles over wat liefde werkelijk betekent.
We zien vaker dat mensen op hoge leeftijd nog van elkaar gescheiden worden, doordat bijvoorbeeld de een naar een zorginstelling moet en de ander niet mee kan. Hopelijk wordt het in de toekomst vaker mogelijk om tot het allerlaatst samen te blijven. Wij hebben deze ervaring mogen opdoen en gunnen dit iedereen die in eenzelfde situatie terechtkomt.
Raymond en Stefani